Παγκόσμια Ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών

Η άσκηση βίας κατά των γυναικών αποτελεί μια από τις συνηθέστερες στον κόσμο παραβιάσεις των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ανακήρυξε την 25η Νοεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών για να αναδείξει ένα σοβαρό φαινόμενο με παγκόσμια διάσταση.

Κατά γενική ομολογία, η άσκηση βίας κατά των γυναικών εκδηλώνεται σε μεγάλο βαθμό μέσα στο οικογενειακό/προσωπικό περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα, η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί μία διαχρονική και σύνθετη κατάσταση, η οποία συνεχίζει αισθητά την παρουσία της στο οικογενειακό πεδίο. Αποτελεί μία μορφή διαπροσωπικής βίας και μία συμπεριφορά άσκησης ελέγχου σε συνδυασμό με την κατάχρηση της δύναμης από τον έναν σύζυγο στον άλλον.

 Η εκδήλωση της ενδοοικογενειακής βίας πραγματοποιείται με την σωματική, οικονομική, ψυχολογική, σεξουαλική, λεκτική βία, την επιβολή κοινωνικής απομόνωσης αλλά και την έλλειψη φροντίδας, τη στέρηση ιατρικής περίθαλψης. Οποιαδήποτε πράξη περιλαμβάνει τον περιορισμό, τη λεκτική προσβολή, τον εκφοβισμό ή οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά που μειώνει την αίσθηση του εαυτού, της αξιοπρέπειας, της αυτοαξίας και έχει ως στόχο τον έλεγχο και την καθυπόταξη του άλλου, αποτελεί ενδοοικογενειακή βία.

Αναμφισβήτητα, η άσκηση της ενδοοικογενειακής βίας και συγκεκριμένα η κακοποίηση των γυναικών υπόκειται στην κατηγορία των εγκλημάτων με το μεγαλύτερο σκοτεινό αριθμό, αφού ο αριθμός των καταγγελιών των συμβάντων από τα θύματα είναι περιορισμένος. Σύμφωνα με ένα πρόσφατο περιστατικό στην Αμερική, μία γυναίκα κατάφερε να ειδοποιήσει την αστυνομία προσποιούμενη πως παραγγέλνει πίτσα, προκειμένου να αποφύγει την βία που υπέστη από οικογενειακό πρόσωπο.

Παρακάτω παρατίθεται η συνομιλία στο τηλεφώνημα με την γυναίκα:

Teneyck: Oregon 911

Γυναίκα: Θα ήθελα να παραγγείλω μια πίτσα στην [διεύθυνση τάδε].

 Teneyck: Καλέσατε το 911 για να παραγγείλετε πίτσα;

Γυναίκα: Ναι. Διαμέρισμα [τάδε].

Teneyck: Αυτό είναι λάθος νούμερο για πίτσα...

Γυναίκα: Όχι, όχι, όχι, δεν καταλαβαίνετε.

Teneyck: Τώρα καταλαβαίνω. Ο άλλος είναι ακόμη εκεί;

Γυναίκα: Ναι, χρειάζομαι μεγάλη πίτσα.

Teneyck: Εντάξει. Γιατρό, χρειάζεστε γιατρό;

Γυναίκα: Όχι, με πεπερόνι. 

Για αυτό το λόγο, όταν υπάρχουν περιστατικά βίας και οποιασδήποτε μορφής κακοποίησης, δε θα πρέπει να παραμένει μυστικό ή ταμπού, γιατί με αυτόν τον τρόπο το φαινόμενο διαιωνίζεται αυξάνοντας σημαντικά τον αριθμό των θυμάτων του.

Σύμφωνα με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο καθένας είναι ελεύθερος να ζει δίχως το φόβο για ενδεχόμενη κακοποίηση. Σύμφωνα με τον Νόμο 4531/2018 βασικοί στόχοι της πολιτείας είναι η προστασία των γυναικών, η πρόληψη, η ποινική δίωξη και η εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών καθώς και της ενδοοικογενειακής βίας. Παράλληλα, ο νόμος συνεισφέρει στην εξάλειψη  όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών και στην προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των δύο φύλων μέσω της ενδυνάμωσης των γυναικών και στον σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου πλαισίου, πολιτικών και μέτρων για την προστασία και την υποστήριξη όλων των θυμάτων βίας κατά των γυναικών καθώς και της ενδοοικογενειακής βίας. 

Σημαντικό και ενεργό ρόλο για την εξάλειψη του φαινομένου έχει η Ελληνική Αστυνομία, η οποία στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της οφείλει σε περιπτώσεις καταγγελίας και μη, εγκλήσεως/μηνύσεως κάποιας από τις αξιόποινες πράξεις του παραπάνω νόμου την αυτεπάγγελτη δίωξη και για τα πλημμελήματα αυτού, την αυτόφωρη διαδικασία. Επιπροσθέτως, ο νόμος προβλέπει την ύπαρξη υποστηρικτικών 24ωρων υπηρεσιών (Άρθρο 24), οι οποίες στελεχώνονται από ψυχολόγους και κοινωνιολόγους, παρέχοντας ψυχοκοινωνική στήριξη και νομική συμβουλευτική υπό τον όρο της εμπιστευτικότητας και του απαραίτητου σεβασμού προς την ανωνυμία των θυμάτων (γραμμή SOS 15900 και γραμμή Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης 197 ή μέσω μηνύματος sos15900.isotita.gr). Ακόμα, ο νόμος λαμβάνει αναγκαία νομοθετικά ή άλλα μέτρα για τη δημιουργία κατάλληλων, εύκολα προσβάσιμων καταφυγίων σε επαρκείς αριθμούς για να παρέχουν ασφαλή στέγαση και να προσεγγίσουν ενεργά τα θύματα, ειδικότερα τις γυναίκες και τα παιδιά τους (Άρθρο 23).

Τέλος, οποιοσδήποτε αποτελεί μάρτυρας διάπραξης πράξεων βίας ή έχει βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι μια τέτοια πράξη ενδέχεται να διαπραχθεί, ή ότι περαιτέρω πράξεις βίας αναμένονται, έχει υποχρέωση να ανακοινώσει και να αναφέρει το περιστατικό στις αρμόδιες οργανώσεις ή στις αρχές.

Δε θα πρέπει να ξεχνάμε πως το φαινόμενο της βίας δεν αποτελεί ιδιωτική υπόθεση αλλά κοινωνική παθογένεια.